1000+ thuật ngữ Blockchain và Crypto quan trọng cần biết
Bài viết “1000+ thuật ngữ Blockchain và Crypto quan trọng cần biết” là một tài liệu tổng hợp các thuật ngữ liên quan đến lĩnh vực blockchain và tiền điện tử (crypto) một cách đầy đủ và chi tiết. Được biên tập và viết bởi các chuyên gia trong lĩnh vực này, bài viết cung cấp cho độc giả một nguồn tài liệu toàn diện để nắm bắt và hiểu rõ hơn về các thuật ngữ và khái niệm quan trọng trong cộng đồng blockchain và crypto.
Thuật ngữ Blockchain – Altcoin là gì
Altcoin là thuật ngữ dùng để chỉ các loại tiền điện tử khác ngoài Bitcoin. Ban đầu, phần lớn các loại Altcoin là các biến thể được cải tiến từ Bitcoin. Tuy nhiên, hiện nay, các loại Altcoin thường được sử dụng như Token Utility (token đa dụng) đại diện cho một dự án cụ thể và có giá trị sử dụng trong hệ sinh thái của dự án.
Ví dụ, LINK token được sử dụng để thanh toán cho các Node Operator, còn BNB được sử dụng để trả phí giao dịch trên sàn Binance.
Khi nhắc đến Altcoin, chúng ta thường nghe đến thuật ngữ “Mùa Altcoin”. Đây là khoảng thời gian mà các loại Altcoin đồng loạt tăng giá rất mạnh, thậm chí lên đến 2, 3 hoặc 10 lần giá trị ban đầu chỉ trong vài tuần. Để không bỏ lỡ cơ hội, bạn cần xác định và nhận biết được thời điểm “Mùa Altcoin”.
thuật ngữ Blockchain – Airdrop
Airdrop là một hình thức phân phát miễn phí các token cho người dùng. Có một số hình thức Airdrop phổ biến, bao gồm: Airdrop ngược, Airdrop cho người nắm giữ và cầm chân token, và Airdrop yêu cầu thực hiện các nhiệm vụ theo yêu cầu của dự án.
Airdrop thường được sử dụng trong các chiến lược quảng cáo và giới thiệu dự án ICO để thu hút người dùng tham gia vào cộng đồng của dự án tiền điện tử. Tuy nhiên, việc chọn một dự án để tham gia Airdrop và làm thế nào để tăng cơ hội nhận được thưởng lại không phải là điều đơn giản. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn tìm kiếm và tham gia vào các chương trình Airdrop.
Để tìm kiếm các dự án Airdrop, bạn có thể theo dõi các trang web và diễn đàn liên quan đến tiền điện tử để biết thông tin về các chương trình mới nhất. Bạn cũng có thể tìm kiếm trên mạng xã hội và kênh Telegram của các dự án để tìm hiểu về các chương trình Airdrop hiện có.
Để tăng cơ hội nhận được thưởng trong các chương trình Airdrop, bạn nên chú ý đến các yêu cầu của chương trình. Một số chương trình Airdrop yêu cầu người dùng thực hiện một số nhiệm vụ như theo dõi các trang mạng xã hội của dự án, chia sẻ bài viết, hoặc đăng ký trên trang web của dự án. Bạn cần phải đảm bảo rằng bạn hoàn thành đầy đủ các yêu cầu này để có cơ hội nhận được thưởng. Bên cạnh đó, bạn nên lưu ý đến thời gian tham gia của mình, bởi vì các chương trình Airdrop thường có số lượng token có hạn và có thể kết thúc nhanh chóng.
ASIC
Để hiểu rõ hơn về ASIC, nó là một loại chip được thiết kế để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể trong một hệ thống điện tử. Nó được lập trình để hoạt động chỉ với một mục đích duy nhất và thường không có khả năng thay đổi hoặc cấu hình lại.
Với các máy đào Bitcoin, sử dụng ASIC giúp tăng hiệu suất khai thác vì chúng có thể thực hiện các tính toán liên quan đến đào Bitcoin nhanh hơn và tiêu tốn ít năng lượng hơn so với các chip thông thường. Tuy nhiên, sử dụng ASIC cũng có nhược điểm là giá thành đắt đỏ và chỉ có thể được sử dụng để đào một loại tiền điện tử cụ thể.
ATH – Cao nhất mọi thời đại ATH (All Time High)
là điểm cao nhất (có thể là về giá hoặc vốn hóa) mà một đồng coin, một cổ phiếu,… đạt được trong lịch sử giá của nó.
Ví dụ: ATH của Bitcoin là $64,000.
Aggregator Aggregator
Aggregator Aggregator là một nền tảng tổng hợp nhiều tính năng khác nhau. Ví dụ như vừa có thể swap, vừa lending,…
Algorithmic Stablecoin
Algorithmic Stablecoin – Stablecoin thuật toán Algorithmic Stablecoin (Stablecoin thuật toán) là một mô hình Stablecoin kiểu mới, với cơ chế giữ giá tại $1 dựa vào thuật toán chứ không phải tài sản phía sau hỗ trợ.
Ví dụ của Algorithmic Stablecoin là UST với việc tăng giảm cung cầu của LUNA để giữ giá UST.
Asynchronous
Asynchronous Javascript là một trong những ngôn ngữ lập trình được sử dụng trong blockchain. Asynchronous là việc các câu lệnh trong Javascript được thực hiện đồng thời nhưng kết quả câu lệnh không theo đúng trình tự, do đó có thể xử lý nhiều công việc cùng lúc, tối ưu thời gian chạy và xử lý chương trình, đồng thời tối ưu sức mạnh tài nguyên. Tuy nhiên, do các câu lệnh được thực hiện đồng thời và không theo thứ tự, dự án sẽ khó kiểm soát cũng như debug.
BAGHOLDER
BAGHOLDER là những người nắm giữ coin số lượng lớn để chờ giá lên và bán trong tương lai.
Bắt đáy
Bắt đáy (Bottom Fishing) là hành động mua vào ở giá thấp của nhà đầu tư. Với suy nghĩ rằng điểm đó là giá thấp nhất có thể và hy vọng giá sẽ tăng trở lại để kiếm lợi nhuận lớn.
Blockchain
Blockchain là một cách lưu trữ dữ liệu phân tán, trong đó các khối thông tin được liên kết với nhau bằng mã hóa và mở rộng theo thời gian. Nó được sử dụng để lưu trữ thông tin về giao dịch và các hoạt động khác, và đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu bằng cách đưa ra chứng thực từ một mạng lưới các máy tính. Bất kỳ ai cũng có thể tham gia vào mạng lưới này và xác nhận các giao dịch, đồng thời giúp đảm bảo rằng dữ liệu được bảo vệ khỏi sự can thiệp của bất kỳ bên thứ ba nào.
Bear market
Binary Option
Binary Option – Quyền chọn nhị phân là thuật ngữ chỉ một hình thức đánh bạc trong đó người dùng dự đoán giá của tài sản tài chính sẽ tăng hay giảm trong một khoảng thời gian ngắn. Nếu dự đoán đúng, người dùng sẽ nhận được tiền thưởng; nếu dự đoán sai, người dùng sẽ mất số tiền đã đặt cược.
Breakout
Breakout – Giá phá vỡ là một thuật ngữ trong Phân tích kỹ thuật dùng để miêu tả hiện tượng giá của tài sản vượt qua mức hỗ trợ hoặc mức kháng cự quan trọng. Để xác định điểm phá vỡ giá, các công cụ kỹ thuật như đường trung bình trượt, đường xu hướng, các mẫu hình giá (ví dụ như mẫu hình đầu và vai, các mẫu hình nến, v.v.), và các chỉ số kỹ thuật khác có thể được sử dụng.
Bridge – Cầu nối Blockchain
Bridge – Cầu nối Blockchain là thuật ngữ chỉ việc kết nối các blockchain với nhau. Các tài sản trên các blockchain sẽ sử dụng các chuẩn khác nhau, do đó chúng không thể được giao dịch trực tiếp. Để giải quyết vấn đề này, cần có các bridge để chuyển đổi tài sản từ một chuỗi khối sang khác. Cross-chain bridge là loại bridge dùng để chuyển giao tài sản, token hay dữ liệu giữa các blockchain khác nhau, bao gồm các layer 1, layer 2, sidechain và childchain.
Circulating Supply
Tổng số Coin đang lưu thông Tổng số lượng Coin đang lưu thông trên thị trường được gọi là Circulating Supply.
CEX – Sàn giao dịch tập trung CEX viết tắt của Centralized Exchange
Tức sàn giao dịch tập trung, là một nơi quản lý và giám sát bởi một bên thứ 3 (công ty hoặc tổ chức quản lý sàn). Tất cả các tài sản điện tử mà bạn nạp vào tài khoản trên sàn đều được quản lý và kiểm soát bởi công ty hay tổ chức đó, ví dụ như Binance, Okex, Huobi,…
Ưu điểm của sàn CEX là tốc độ xử lý giao dịch nhanh và tính thanh khoản cao. Tuy nhiên, tài sản của bạn sẽ bị kiểm soát hoàn toàn bởi sàn giao dịch đó. Vì vậy, khi lựa chọn sàn CEX, uy tín của sàn là yếu tố được đặt lên hàng đầu.
Child node – Nút con
Là một loại nút trong Blockchain, được mở rộng từ một nút khác gọi là Parent node.
Collateral asset ài sản thế chấp
Nghĩa là tài sản được sử dụng để thế chấp trong các dự án cho vay, nhằm đảm bảo cho khoản vay được trả đúng hạn. Các dự án Lending như MakerDAO, Venus, Unit Protocol… thường sử dụng tài sản thế chấp.
Cross-chain – Chuỗi chéo
Là một giải pháp giúp chuyển tài sản từ một chuỗi khối sang chuỗi khối khác, nhằm tối ưu khả năng kết hợp giữa các chuỗi khối và thường được sử dụng cho các dự án có mặt trên nhiều blockchain. Ví dụ như người dùng có thể sử dụng dịch vụ của Sushiswap trên Polygon, Ethereum…
Cliff – Khoảng thời gian khóa token
Là một khoảng thời gian bị khóa token, trong đó những người nằm trong mục này sẽ không nhận được bất kỳ token nào. Thường sẽ áp dụng cho token của team, advisors hoặc investors nắm giữ.
CeDeFi
Sự kết hợp giữa Decentralized Finance và Centralized Finance với các ứng dụng đóng vai trò là cầu nối giữa CeFi và DeFi. Với CeDeFi, các cá nhân và tổ chức có thể tiếp cận với thị trường Crypto và DeFi một cách dễ dàng hơn trong khi vẫn đảm bảo việc tuân thủ các quy định về pháp luật.
Dapp – Ứng dụng phi tập trung
Là các ứng dụng được xây dựng trên các nền tảng và giao thức đã có sẵn. Các Dapp tập trung giải quyết vấn đề trong một lĩnh vực nào đó và các token sẽ được sử dụng bên trong Dapp. Vì các Dapp được xây dựng trực tiếp trên các nền tảng nên tính chất của các ứng dụng phi tập trung này sẽ phụ thuộc vào các nền tảng đó, ví dụ như tốc độ giao dịch, TPS, khả năng mở rộng, tính ổn định…
EVM
Máy ảo Ethereum EVM (Ethereum Virtual Machine) là một phần mềm được tạo ra để chạy các smart contract trên mạng Ethereum. EVM giúp đảm bảo tính nhất quán của các smart contract trên mạng Ethereum, vì các smart contract được chạy trên cùng một máy ảo, nên sẽ không có sự khác biệt về kết quả thực thi giữa các nút khác nhau.
Hard fork
Phân nhánh mạng Hard fork là một thay đổi trong protocol của một mạng blockchain, khiến cho các nút mới không thể tương tác với các nút cũ. Điều này đồng nghĩa với việc các block được tạo ra sau đó sẽ không được chấp nhận bởi các nút cũ, và ngược lại. Hard fork thường xảy ra khi có sự bất đồng trong cộng đồng về việc sửa đổi protocol.
Ví dụ: Hard fork Ethereum vào năm 2016, dẫn đến sự chia tách và tạo ra hai blockchain khác nhau, Ethereum và Ethereum Classic.
Liquidity pool
Hồ chứa thanh khoản Liquidity pool là một kho chứa tài sản được sử dụng để cung cấp thanh khoản cho các dịch vụ giao dịch trên blockchain. Các nhà cung cấp thanh khoản (LP) có thể đóng góp vào hồ chứa bằng cách cung cấp một số lượng tài sản với tỷ lệ nhất định. Khi có người sử dụng dịch vụ giao dịch và cần thanh khoản, họ có thể trả phí để sử dụng các tài sản trong hồ chứa thanh khoản đó.
Ví dụ: SushiSwap là một dịch vụ giao dịch sử dụng hồ chứa thanh khoản trên mạng Ethereum.
Proof of Stake
Chứng minh cổ phần Proof of Stake (POS) là một cơ chế đồng thuận được sử dụng trong một số mạng blockchain để xác định nút nào sẽ được phép tạo block tiếp theo. Thay vì sử dụng Proof of Work (POW) như Bitcoin, POS sẽ yêu cầu các nút nắm giữ một số lượng tài sản nhất định trong mạng để có thể tham gia vào quá trình tạo block.
Ví dụ: Mạng Ethereum đang chuẩn bị chuyển từ POW sang POS trong phiên bản London Hard Fork.
DeFi – Tài chính phi tập trung
Tài chính phi tập trung hay còn gọi là DeFi (Decentralized Finance) là các ứng dụng tài chính được xây dựng trên nền tảng blockchain. Điều đặc biệt của DeFi là bạn có thể sử dụng các ứng dụng này mà không cần phải tin tưởng vào bên thứ ba như ngân hàng, mà thay vào đó, bạn sẽ được tự do nắm giữ và quản lý tài sản của mình.
Nền tài chính truyền thống thường có tính tập trung quyền lực và điều này được coi là một hạn chế lớn. DeFi ra đời để giải quyết vấn đề này. Vậy DeFi giải quyết vấn đề của tài chính truyền thống như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bản chất và tiềm năng của DeFi.
Đu đỉnh
là thuật ngữ được sử dụng trong giới Trader ở Việt Nam để chỉ tình trạng anh em mua vào một đồng coin hoặc token ở mức giá cao nhất, sau đó giá giảm và không kịp bán, gây ra thiệt hại lâu dài.
DYOR – Tự mình nghiên cứu
“Tự nghiên cứu” được viết tắt thành DYOR (Do Your Own Research) và có nghĩa là khuyên người đọc nên tự mình tìm hiểu và nghiên cứu về một vấn đề cụ thể. Thuật ngữ này thường được sử dụng ở đầu hoặc cuối bài viết như một cách để tác giả từ chối trách nhiệm đối với mọi hành động mà người đọc sẽ thực hiện dựa trên thông tin trong bài viết.
DYOR được sử dụng để khuyến khích người đọc tự tìm hiểu về một vấn đề cụ thể và không chỉ nghe một chiều từ người viết. Điều này đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực Crypto, nơi mà có rất nhiều người viết quảng cáo về các dự án mà họ đang nắm giữ, nhằm thu hút người khác mua vào.
Các dự án này có thể có tính tốt hoặc xấu. Tốt hay xấu phụ thuộc vào sự cam kết của đội ngũ phát triển dự án về việc xây dựng sản phẩm và phát triển cùng với Crypto hay chỉ tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn. Vì vậy, để đạt được kết quả đầu tư tốt, việc tự nghiên cứu và tìm hiểu là rất quan trọng.”
Sàn giao dịch phi tập trung
DEX Sàn giao dịch phi tập trung (DEX) là nơi mua bán tiền điện tử giữa các bên mà không có người hay tổ chức trung gian nào. Ví dụ như Uniswap, Sushiswap, PancakeSwap… DEX hoạt động khác với sàn giao dịch tập trung (CEX).
Tổ chức tự trị phi tập trung – DAO DAO
là viết tắt của Decentralized Autonomous Organization – tổ chức tự trị phi tập trung, được vận hành bởi các thành viên dựa trên một bộ quy tắc được mã hóa bằng code (bộ quy tắc này có thể là consensus hoặc smart contract). Các thành viên trong DAO có quyền biểu quyết các quyết định quan trọng và sẽ được thưởng khi tham gia vận hành. Nói đơn giản, DAO là nhiều nhóm người phối hợp theo một bộ quy tắc để đạt được mục tiêu chung và được thưởng khi tham gia quá trình đó.
Dữ liệu on-chain
là thông tin về một tài sản được lưu trữ trên blockchain, ví dụ như số lượng ví đang giữ token, số lượng giao dịch trong một khoảng thời gian cụ thể, tình trạng nạp/rút tiền trên sàn giao dịch,… Dữ liệu on-chain có thể được sử dụng để dự đoán tình trạng hiện tại của tài sản và đưa ra những giả thuyết về tương lai như việc dự đoán giá tăng/giảm, cung cầu thế nào,…
Hệ sinh thái (Ecosystem) của blockchain
là một hệ thống bao gồm nhiều sản phẩm kết nối và hỗ trợ lẫn nhau bên trong một blockchain. Mỗi blockchain có thể được xem như một công ty cung cấp cơ sở hạ tầng và họ muốn phát triển một hệ sinh thái đầy đủ của chính mình. Mặc dù không có định nghĩa cụ thể về một hệ sinh thái, nhưng nhìn chung, một hệ sinh thái blockchain bao gồm nhiều dự án và sản phẩm khác nhau. Ví dụ như Ethereum, Binance Smart Chain, Solana, Terra, Near, … là một số hệ sinh thái phổ biến hiện nay.
Ethereum phiên bản 2.0
là một bản cập nhật cho Ethereum, nhằm chuyển đổi từ POW (Proof-of-Work) sang POS (Proof-of-Stake), với mục đích cải thiện tốc độ giao dịch và khả năng mở rộng trên Ethereum.
Etherscan
là một công cụ cho phép người dùng theo dõi, tìm kiếm và tra cứu các giao dịch đã diễn ra trên mạng lưới Blockchain của Ethereum. Trên Etherscan, người dùng có thể tìm thông tin về các token, địa chỉ ví ERC-20, cũng như các giao dịch được thực hiện trên Ethereum
ERC-20 (Ethereum Requetst For Coment)
là một trong những công nghệ trong hệ thống Ethereum Network. Đây là một tiêu chuẩn phổ biến nhất được sử dụng cho các Smartcontract trên Ethereum Blockchain khi phát hành Token.
Ngoài ERC-20, còn có các chuẩn token khác trên mạng lưới của Ethereum như ERC-721, ERC223…
EMA (Exponential Moving Average)
là đường trung bình động lũy thừa, dùng trong phân tích kỹ thuật. Các EMA có thể được xem như kháng cự, hỗ trợ của nến.
Tiền Fiat
còn được gọi là tiền pháp định, là đồng tiền được phát hành bởi chính phủ. Tiền Fiat không có giá trị nội tại, giá trị của Tiền Fiat dựa trên khả năng sử dụng và tiềm lực tài chính của quốc gia.
Đồng tiền Fiat có sức nặng nhất hiện nay là USD do Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) phát hành dưới sự bảo lãnh của Chính phủ liên bang Hoa Kỳ.
Fibonacci
là một chỉ báo trong phân tích kỹ thuật có nguồn gốc từ một lý thuyết toán học của Leonardo Fibonacci sống ở thế kỷ 12. Các trader thường sử dụng fibonacci để vẽ các đường kháng cự hỗ trợ, tìm điểm ra vào lệnh cũng như vị trí chốt lời, cắt lỗ.
FOMO
là viết tắt của Fear of Missing Out, tức hội chứng sợ bỏ lỡ, sợ mất cơ hội. Đây là tâm lý rất phổ biến của nhà đầu tư, có mặt trong hầu hết các hình thức giao dịch từ chứng khoán, Forex, đến tiền điện tử,…
Full lock duration
bao gồm cả giai đoạn Cliff (nếu có). Đa phần các trường hợp nếu không có Cliff thì full lock duration sẽ bằng vesting period.
Full node
có khả năng tải bản sao hoàn chỉnh của mạng lưới Blockchain nào đó và kiểm tra giao dịch mới nào dựa trên nguyên tắc đồng thuận – Consensus.
Flash Loan
Flash Loan là hình thức vay không cần tài sản thế chấp (uncollateralized) với điều kiện số tiền vay phải được trả lại cho nền tảng cho vay trong cùng một giao dịch. Nghĩ đơn giản là, anh em vay sau đó làm ABC với khoản vay đó, sau cùng trả lại số tiền đã vay tất cả các hoạt động đó được diễn ra trong 1 giao dịch.
Gwei Gwei
là đơn vị đo lường mức phí giao dịch trên Ethereum Network. Gwei là đơn vị con của Ether, tương đương với 0.000000001 ETH. Việc sử dụng Gwei thay cho ETH giúp cho việc tính toán và định giá phí giao dịch trên mạng lưới Ethereum trở nên dễ dàng hơn.
Gas Gas
là đơn vị đo lường lượng công việc mà một giao dịch cần thực hiện để được xác nhận trên Ethereum Network. Mỗi giao dịch trên Ethereum Network đều cần sử dụng một lượng Gas nhất định để được thực hiện. Việc tính toán lượng Gas cần sử dụng cho một giao dịch phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức phí Gas (Gas Price) và số lượng Gas cần sử dụng cho từng hoạt động trong giao dịch.
Hard Fork
là một sự kiện xảy ra khi các node trên mạng lưới Blockchain chia ra hai nhánh khác nhau về cơ bản. Việc này thường xảy ra khi các node không đồng ý với một số thay đổi trong quy trình hoạt động của mạng lưới. Khi đó, các node sẽ phân tách thành hai nhánh khác nhau, mỗi nhánh sẽ có các quy trình hoạt động và phiên bản khác nhau.
Hodl/Hold Coin
Thuật ngữ “Hodl” (Hold on to dear life) hay “Hold coin” được sử dụng trong thị trường tiền điện tử để chỉ hành động nắm giữ đồng coin. Nó thường được coi là hình thức đầu tư dài hạn, trong đó nhà đầu tư mua và giữ coin trong thời gian dài để đợi giá tăng lên. Một số ví dụ phổ biến của thuật ngữ này là “Nắm giữ đến chết”, “Hold hay bán ra”, “Nắm giữ đồng nào?”…
Những người nắm giữ coin thường được gọi là Holder. Ngược lại, Trader là những người thường xuyên mua và bán coin để tạo lợi nhuận.
HYIP – Chương trình đầu tư siêu lợi nhuận
Từ viết tắt HYIP có nghĩa là “Chương trình đầu tư sinh lời cao”, tuy nhiên hầu hết các dự án đầu tư sinh lời cao này đều là lừa đảo.
Vậy tại sao nhiều nhà đầu tư vẫn đầu tư vào các dự án HYIP? Vì không phải tất cả những người đầu tư vào mô hình HYIP đều mất tiền, nếu bạn có khả năng lựa chọn và kế hoạch đầu tư hợp lý.
